Waarom genderquota broodnodig zijn voor de Orde van Architecten

De architectensector verandert. In Vlaanderen bestaat op dit moment meer dan 60% van de studenten architectuur uit vrouwen. Ook onder jonge afgestudeerden is de meerderheid vrouw. Toch blijft de representatie binnen de Orde van Architecten opvallend scheef. Vrouwen zijn structureel ondervertegenwoordigd in verkozen functies en bestuursorganen, ondanks hun groeiende aanwezigheid in het beroep. In deze blogpost maak ik het pleidooi voor genderquota in de kiesregels van de Orde. Niet als symbolisch gebaar, maar als noodzakelijke stap naar geloofwaardigheid, inclusie en een representatief beleid.

In nationale en provinciale raden zijn vrouwelijke vertegenwoordigers sterk in de minderheid. Dit voedt het beeld dat de Orde een verouderde en weinig inclusieve instelling is. Jonge vrouwelijke architecten – vaak actief in
ondernemerschap, onderwijs of maatschappelijk engagement – voelen zich onvoldoende vertegenwoordigd. Waarom zich engageren in een structuur waarin je systemisch op achterstand staat?

Quota zijn geen kunstmatige ingreep, maar een manier om structurele scheefgroei recht te trekken. Zoals steden ruimtelijke quota hanteren voor sociaal evenwicht, kunnen ook beroepsstructuren quota gebruiken om recht te doen aan de diversiteit van hun achterban. Zonder ingreep blijft het systeem zichzelf reproduceren, en blijven de zichtbare functies naar zij gaan die al goed ingebed zijn in de bestaande netwerken.

Frankrijk en Vlaanderen Frankrijk voerde in 2014 verplichte genderpariteit in voor balieraden. Het resultaat? Meer vrouwelijke kandidaten, meer representativiteit, en een versterkt vertrouwen in de beroepsorde. In Vlaanderen zijn politieke partijen sinds 2002 wettelijk verplicht om evenwichtige kieslijsten in te dienen. Dit leidde tot een gestage toename van vrouwelijke parlementsleden én tot een cultuurverandering binnen de partijstructuren.

Wat in de politiek werkt, kan ook werken voor de Orde van Architecten. Quota zorgen ervoor dat nieuwe stemmen worden gehoord, en dat thema’s als deeltijdwerk, ouderschap en sociaal ondernemerschap structureel worden meegenomen in het beleid.

Quota zijn geen eindpunt, maar een beginpunt. Ze maken het makkelijker voor vrouwen om zich kandidaat te stellen, niet omdat ze 'vrouw zijn', maar omdat ze eindelijk erkend worden als volwaardige spelers. Deze openheid leidt tot een rijker debat, betere besluitvorming en meer aansluiting bij de realiteit op het terrein.

De Orde van Architecten kampt met een imagoprobleem. Genderquota bieden een kans om dat te keren en opnieuw aansluiting te vinden bij een veranderende sector. Als zakelijk adviseur voor architectenkantoren help ik bureaus om een sterker intern kader te bouwen, waarin medewerkers – ook vrouwen rond hun dertigste – kunnen doorgroeien in plaats van uitstromen. Een sterke structuur voorkomt braindrain en verhoogt het draagvlak binnen het team

Wil je werk maken van representatie, duurzaamheid en teambehoud? Neem een kijkje om de website van Dear Architects voor meer info over adviestrajecten voor architectenkantoren op www.deararchitects.be/advies.