WASL:

Werken jonge architecten echt tegen hongerlonen?

Wat is WASL?
Wage | Hoeveel verdien je per uur?
Age | Hoe oud ben je?
Sex | Gender?
Location | Van de vennootschap waarvoor je werkt?
Bevraging Dear Architects
Op 12 september 2023 gaven 236 architectuurwerkers hun WASL door via een onderzoek op instagram. Hieronder vind je de volgende data per leeftijdscategorie van 3 jaar, tot en met 35 jaar:
  • De laagste waarde
  • De mediaan
  • De mediaan van het hoogste kwartiel
  • De gedetailleerde info voor het hoogste kwartiel
Aantal respondenten: 65

Laagste waarde:
12,20 EUR/uur
Mediaan:
22 EUR/uur
Mediaan hoogste kwartiel: 25 EUR/uur
Aantal respondenten: 90

Laagste waarde:
13,92 EUR/uur
Mediaan:
25,55 EUR/uur
Mediaan hoogste kwartiel: 29 EUR/uur
Aantal respondenten: 49

Laagste waarde:
23,5 EUR/uur
Mediaan:
30 EUR/uur
Mediaan hoogste kwartiel: 32,5 EUR/uur
Aantal respondenten: 23

Laagste waarde:
23,50 EUR/uur
Mediaan:
32 EUR/uur
Mediaan hoogste kwartiel:
40 EUR/uur
Is deze data representatief?
Instagram als middel om data te verzamelen, wetenschappelijk klinkt het zeker niet. Maar het is snel, efficiënt en dus goedkoop. Eerdere pogingen om van bevoegde instanties fondsen te verwerven om een meer doorgedreven onderzoek te voeren slaagden niet. Daarom doet Dear Architects aan zelf gefinancierd onderzoek. Voor en door haar leden. Lidmaatschap kost 1 keer je uurloon als architectuurwerker. Wil je zelf ook lid worden? Dat kan hier.

155 van de respondenten waren jonger dan 30 jaar. Als je weet dat er 1712 architecten onder de 30 jaar ingeschreven zijn bij de Orde van architecten, kun je de grootte van de steekproef op zijn minst significant noemen.

Verder beantwoordden 72 architectuurwerkers tussen de 30 en de 35 jaar mijn vraag. Daarna droogde het aantal respondenten snel op. Wellicht omwille van het medium. Maar misschien ook omdat veel architectuurwerkers er rond die leeftijd de brui aan geven?



Laat ons het

hoogste kwartiel

als maatstaf nemen!

Grafiek WASL voor architectuurwerkers van 23-35 jaar.
Wijze van publicatie
Het laatste wat Dear Architects met deze studie wil bereiken is uiteraard dat ze wordt aangewend om lage lonen in onze sector te verantwoorden. Daarom werd er gekozen om de focus te legen op het hoogste kwartiel, dat zijn de 25% hoogste resultaten. In wat volgt probeer ik een kader te schetsen waarbinnen we de lonen in onze sector kunnen aftoetsten.

Dit kader blijkt de oproep te ondersteunen: laten we het hoogste kwartiel als maatstaf nemen. Alleen zo kunnen we stap voor stap de alomtegenwoordige schijnzelfstandigheid in onze sector van ons afschudden.

Het minimumloon: 21,03 eur per uur
De lonen van freelance architectuurwerkers zijn niet onderworpen aan het het Gewaarborgd Gemiddeld Minimum Maandinkomen (GGMM). Toch is het interessant om je af te vragen hoeveel een zelfstandige zou moeten verdienen om netto hetzelfde bedrag over te houden. Het wettelijk gewaarborgd inkomen bedraagt in Vlaanderen 1954,99 EUR bruto per maand. Dit geld voor alle werknemers die niet onderworpen is aan een CAO die zelf een minimumloon vooropstelt.

Omdat de financiële situatie van elke zelfstandige anders is, hanteren we een case study, we noemen haar Amber.
Case study:
we noemen haar Amber
Ze is architect, ze is 28 jaar. Ze is ongehuwd en kinderloos. Het wettelijke gewaarborgd inkomen van 1954,99 EUR bruto zou dus voor Amber een netto inkomen van 1772 EUR betekenen.

Amber heeft weinig tot geen beroepskosten. Ze hanteert daarom het wettelijk forfait(1). Dat betekent dat ze geen btw kan recupereren. Haar zogenaamde beroepskosten zijn daarom geen echte kosten, we tellen ze op het einde van de berekening opnieuw bij haar netto jaarinkomen. Met uitzondering van een aantal kosten(2) die noodzakelijk zijn, wil ze als jonge zelfstandige toch iets of wat sociale bescherming genieten: een boekhouder, een verzekering gewaarborgd inkomen, een verzekering VAPZ en haar bijdrage aan de Orde.

Tot slot moeten we weten hoeveel uur per jaar Amber werkt. Vermits we willen vergelijken met een bediende gaan we uit van een reguliere, voltijdse arbeidsovereenkomst. Amber werkt 1760 uur per jaar.

Amber moet als zelfstandige 21,03 euro per gewerkt uur verdienen om een vergelijkend maandloon te realiseren dat hoger is dan het gewaarborgd minimuminkomen.

(1) Een vrije beroeper mag 4430 euro beroepskosten in mindering brengen van het beroepsinkomen zonder hiervoor stavingsstukken te moeten voorleggen. Diens VAPZ bijdrage mag daar nog worden bijgeteld. We tellen de 4430 euro terug op bij het netto jaarinkomen, aangezien deze kosten niet werkelijk werden gemaakt, met uitzondering van de kosten uit punt (2).
(2) Voor Amber gaan we uit van de volgende werkelijke jaarlijkse kosten, excl. btw:
Boekhouder: 800 EUR
Verzekering gewaarborgd inkomen: 850 EUR
VAPZ: 850 EUR
Bijdrage Orde: 495 EUR

Hoeveel van de respondenten verdient minder dan 21,03?
51% van de respondenten jonger dan 26 jaar verdient minder dan 21,03 euro per uur. Maar ook 11% van de respondenten van 27 tot 29 jaar verdienen minder. En laat me duidelijk zijn, het GGMMI is geen streefdoel maar een absolute, wettelijke ondergrens!

Een werknemer kost in België gemiddeld 44 euro per uur
Volgens het Instituut Nationale Rekeningen bedraagt de gemiddelde bruto loonkost voor een werknemer in België, over de gehele economie, 44 euro per uur(3).

Hoe is het mogelijk dat deze gemiddelde cost to company voor een groep hooggeschoolden dat een dergelijk complex beroep, met grote verantwoordelijkheden, uitoefent onbereikbaar lijkt? Hoe lang nog zullen we dulden dat architectuurwerkers spotgoedkoop en zonder sociale bescherming moeten werken?

Dear architects, it's time for a system change!
En wel daarom publiceer ik de data als volgt, per leeftijdscategorie van 3 jaar, tot en met 35 jaar:
  • De laagste waarde
  • De mediaan
  • De mediaan van het hoogste kwartiel
  • De gedetailleerde info voor het hoogste kwartiel

Want, dear architects, laten we ernaar streven om van deze hoogste kwartielen de mediaan te maken! Met of zonder de steun van de Orde. Het is immers de enige manier om als sector de alomtegenwoordige en gedoogde schijnzelfstandigheid van ons af te schudden.

(3) cijfers NBB, gepuclibeerd op stat.nbb.be, Bevolking en arbeidsmarkt, werkgelegenheid: Totale beloning werknemers 2022 / Arbeidsvolume: aantal uren van werknemers 2022, cijfer voor de totale economie

Dear

architects,

we are in this

together! Let's do this!

Heb je nog vragen? Contacteer me gerust!
paulien@deararchitects.be

© 2024 Dear Architects